Avukat Bulundurma Zorunluluğu

1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun (“Kanun”) 1. maddesinde, Avukatlık “kamu hizmeti ve serbest bir meslek” olarak tanımlanmakla birlikte, işbu Kanun’un 35. maddesi kapsamında ise yalnızca avukatların yapabileceği işler düzenlenmiştir.

Anılan maddede “Kanun işlerinde ve hukuki meselelerde mütalaa verme, mahkeme, hakem veya yargı yetkisini haiz bulunan diğer organlar huzurunda gerçek ve tüzel kişilere ait hakları dava etme ve savunma, adli işlemleri takip etme, bu işlere ait bütün evrakı düzenleme” işlerinin, yalnız baroda yazılı avukatlara ait olduğu belirtilmiştir.

Aynı maddenin 3. fıkrasında 23.01.2008 tarihinde yapılan değişiklik ile “dava açmaya yeteneği olan herkesin kendi davasına ait evrakı düzenleyebileceği, davasını bizzat açabileceği ve işini takip edebileceği” de hüküm altına alınmıştır. Fakat maddenin devamında Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 272. maddesinde ön görülen esas sermaye miktarının 5 (beş) katı veya daha fazla esas sermayesi bulunan anonim şirketler ile üye sayısı 100 (yüz) veya daha fazla olan yapı kooperatiflerinin, sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorunda oldukları ve bu fıkra hükmüne aykırı davranan kuruluşlara, Cumhuriyet savcısı tarafından sözleşmeli avukat tayin etmedikleri her ay için, “sanayi sektöründe çalışan 16 (onaltı) yaşından büyük işçiler için suç tarihinde yürürlükte bulunan, asgarî ücretin iki aylık brüt tutarı kadar” idarî para cezası verileceği düzenlenmiştir.

İlgili hükümde yer alan sermaye miktarının 5 (beş) katı ifadesinin yorumlanması için TTK’nın esas sermaye miktarına ilişkin maddenin incelenmesi gerekmektedir. Zira bahse konu Kanun, yürürlük kazandığı tarih itibari ile Mülga 6762 sayılı TTK’nın 272. maddesine atıfta bulunmuşsa da işbu madde hükmü 6102 sayılı TTK’nın 332. maddesi ile korunmaktadır. Bu kapsamda, TTK’nın 332. madde ile ön görülen minimum esas sermaye miktarı 50.000-TL’dir. Hal böyle iken, esas sermaye miktarı 250.000 TL ve üzerinde olan anonim şirketlerin sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorunda oldukları açıktır.

Bu zorunluluk,

• Kuruluş esas sermayesi 250.000 TL ve üzeri olan anonim şirketlerde, şirketin ticaret siciline tescil edilmesi ile birlikte,
• Kuruluş esas sermayesi 250.000 TL’nin altında ancak sermaye artırımı sonrasında esas sermaye miktarı 250.000 TL ve üzerine çıkan anonim şirketlerde ise, sermaye artırımına ilişkin genel kurul kararının ticaret siciline tescil ettirildiği anda doğmaktadır.

Kanun’un 35. maddesine göre avukat bulundurma zorunluluğunu yerine getirmeyen kuruluşlara, yukarıda da belirtildiği üzere Cumhuriyet savcısı tarafından sözleşmeli avukat tayin etmedikleri her ay için, sanayi sektöründe çalışan 16 (onaltı) yaşından büyük işçiler için suç tarihinde yürürlükte bulunan, asgarî ücretin iki aylık brüt tutarı kadar idarî para cezası verilecektir. Bahse konu idari para cezası 2020 yılı için (2.943 TL) x2 = 5.886 TL olarak uygulanacaktır.

Belirtilen zorunluluk kapsamında sözleşmeli avukat bulundurması gereken kuruluşların, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre ödemesi gereken ücret; 2020 yılı için;  anonim şirketler için 2.835 TL, kooperatifler için 1.890 TL’dir. Fakat avukat tarafından takip edilen danışmanlık ve yasal işlemlerin kapsamına göre talep edilecek devamlı hizmet ücreti, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nden fazla olabilecektir.